تاثیر کاربرد گلایسین بتائین و محلولپاشی سولفات روی بر آفتابگردان تحت تنش شوری

چکیده تنش شوری در گیاهان باعث کاهش صفات مورفولوژیک، صفات فیزیولوژیک، رشد و عملکرد در گیاهان می شود. به منظور مطالعه اثر گلایسین بتائین و سولفات روی در کاهش خسارات شوری، آزمایشی در سال 1389 در مزرعه ی تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند بصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل فاکتور شوری آب آبیاری با دو سطح (4/3 و 5/7 دسی زیمنس بر متر)، فاکتور گلایسین بتائین با سه سطح (0 ، 2 و 4 میلی مولار) و فاکتور محلول پاشی سولفات روی با سه سطح ( 0، 5/0و 1 در هزار) بود. آزمایش نیز در 3 تکرار انجام گردید. نتایج نشان داد که تنش شوری سبب کاهش اغلب صفات مورفولوژیک، فیزیولوژیک، عملکرد و اجزای عملکرد و صفات کیفی آفتابگردان گردید. نشت الکترولیتها تنها صفتی بود که با افزایش سطوح شوری، زیاد گردید. در اثر شوری، وزن خشک برگ 35 درصد، شاخص سطح برگ 19 درصد، عملکرد دانه 60 درصد و درصد روغن دانه 3 درصد کاهش یافت. با محلولپاشی سولفات روی، پایداری غشاء سلول افزایش و نشت الکترولیتها کاهش یافت. با محلولپاشی سولفات روی، در مقایسه ی سطح شاهد با سطح 1 در هزار سولفات روی، نشت الکترولیتها در دو نوبت اندازه گیری قبل و بعد از گلدهی بترتیب 23 و 10 درصد کاهش یافت. همچنین سولفات روی سبب افزایش 20 درصدی وزن خشک گیاه و افزایش 3 درصدی درصد روغن دانه گردید. تیمار گلایسین بتائین نیز توانست عملکرد دانه را 13 درصد افزایش دهد. اثرات متقابل سه گانه ی تنش شوری در گلایسین بتائین در سولفات روی در رابطه با صفات قطر ساقه، وزن خشک برگ و وزن صددانه معنی دار گردید.